“Агар 15 ноябрда муваффақиятсизликка учрасак, олти ой ёки бир йилдан кейин сиз ҳам худди шундай вазиятга тушиб қолишингиз мумкин”: нима учун оддий озарбойжонликларнинг ташаббуси Ўзбекистон учун муҳим?!
Биз, Озарбайжон фуқаролари, мамлакатимизнинг оддий вакиллари сифатида қардош ўзбек халқига мурожаат қиламиз.
Чунки бизнинг умумий келиб чиқиш, тилларнинг қариндошлиги ва маданий қадриятларнинг ўзига хослиги боғлаб туради. Бизда тарихнинг кўплаб муҳим умумий саҳифалари мавжуд. Биз бир минтақада яшаймиз ва шунга ўхшаш муаммолар ҳамда таҳдидларга дуч келамиз.
3 октябр куни Франция Сенати аъзолари ўз ҳукуматини Европа Иттифоқи давлатларидан Озарбойжон нефти ва газини сотиб олишга эмбарго жорий этишга чақирувчи резолюция лойиҳасини илгари сурди. Ушбу резолюция бўйича овоз бериш 15 ноябрга белгиланган. Улар БМТ томонидан Озарбайжоннинг суверен ҳудуди сифатида тан олинган бўлса ҳам 1990 йилларнинг бошидан бери ишғол остида бўлган ўз ерларини қайтариш учун мамлакатимизни мана шундай жазоламоқчи. 30 йилдан сўнг Иккинчи Қорабоғ уруши натижасида озарбойжонлар бу ерларга: вайрон бўлган масжидлари ва ота-боболарининг ҳаром қилинган қабрларига қайтишди.
Қорабоғ нафақат бизнинг мулкимиз, балки бутун туркий сивилизациянинг маданий ва тарихий меросидир. Буюк Амир Темур айнан шу ерда, Қорабоғ текислигида Осиё ва Шарқий Европа тақдирига таъсир кўрсатган кўплаб қарорларни қабул қилган. Бу ерда бу атоқли ҳукмдор ва саркарда ўз сафдошлари, чет эл элчилари, Термиз, Бухоро ва Самарқанддан келган сўфий шайхларини қабул қилди. Унинг руҳий устози Мир Саид Барак пайғамбар авлодларидан бўлган. Тарихга атоқли ўзбек астрономи ва математики сифатида кирган жажжи Мирзо Улуғбек ҳам шу ерда қишлаган.
Афсуски, бу бизнинг ўтмишимизни бирлаштирадиган ягона нарса эмас. Биз, озарбойжонлар 1918-1919 йилларда ўзбек халқининг кўп минглаб қурбонларини ёдга оламиз. Фақат Қўқонда Қўқон мухторияти мағлубиятга учраган даврда дашноқларнинг ҳукмрон иштирокида камида 3 минг мусулмон йўқ қилинди. Маркази Андижонда бўлган Фарғона водийсидаги дашноқ мустабид тузуми болшевикларнинг келишуви билан бутун минтақадаги ўзбекларни йўқ қилди ва талон-тарож этди. Шу билан бирга, Дашноқлар Боку, Губа, Қорабоғ, Нахживон, Зангезурда минглаб озарбайжонларни қирғин қилдилар, бутун аҳоли пунктлари тўп ва пулемётлар орқали вайрон қилинди, юз минглаб одамлар ўз ота-боболари уйидан қувиб чиқарилди. 1990 йиллар бошида бу даҳшатли туш такрорланди: 17 мингга яқин тинч аҳоли ҳалок бўлди.
Фақат 2020 йилдаги Иккинчи Қорабоғ уруши натижаларига кўра, ниҳоят ўз ҳудудимизнинг деярли 10 фоизини қайтариб олишга муваффақ бўлдик. Ўзбекистон Президенти ўтган йили Туркий кенгаш саммитида сўзлаган нутқида таъкидлаганидек, бунинг натижасида тарихий адолат тикланди. Энди йигирма йилдан бери қаровсиз ҳолатда бўлган озод қилинган ерларни жадал ўзлаштириш ишлари олиб борилмоқда. Вайрон бўлган қишлоқлар қайта қурилмоқда, автомобил йўллари таъмирланмоқда, иккита халқаро аеропорт очилди. Шунингдек, туркий маданият гавҳари саналмиш Қорабоғнинг Шуша шаҳри ҳам шиддат билан қайта тикланмоқда.
Аммо бу бизга катта қон ва азоб билан берилди. 2020-йил октябр ойида Арманистон қуролли кучлари энг йирик шаҳарларимиздан бири бўлмиш Ганжага беш марта ракета зарбаси берди. Ўша йилнинг кузида Озарбайжоннинг 80 дан ортиқ аҳоли пунктлари ўққа тутилди. 454 нафар тинч аҳоли, жумладан 50 нафари болалар яраланган. Ҳалок бўлганлар сони 93 нафарга етди, улардан 27 нафари аёл, 12 нафари эса болалар. Ўйлаб кўринг, илтимос!
Бу шунчаки рақамлар эмас. Булар парчаланиб кетган ёки қулаган бинолар вайроналари остида ўлдирилган кичик болалардир. Масалан, Норин Халигова, у атиги 10 ойлик; Мадина Шаҳназарли — у бир ёшда эди; Марям Халилли — у эндигина олти ёшда эди. Уларнинг барчаси Ганжани ўққа тутиш вақтида ҳалок бўлган. Бу номлар энди хотирамизда ёниб кетди!
Озарбайжонликлар ушбу тузатиб бўлмайдиган йўқотишни бир дақиқага ҳам унутмасдан, бир неча асрлик можарога чек қўйишга ва қўшни давлат билан нормал муносабатлар ўрнатишга тайёр. Биз Арманистонда ақлли кучлар ғалаба қозонишига, у реваншистик интилишлардан воз кечиб, қарама-қаршиликни давом эттириш ўрнига биргаликда иқтисодий ривожланишни афзал кўришига умид қиламиз.
Аммо Ғарбдаги арман диаспораси вакиллари, уларнинг ота-боболари асосан Туркиядан бўлиб, ўзлари ҳеч қачон замонавий Арманистонда бўлмаганлар, ҳар томонлама милитаристларни қўзғатмоқдалар. Уларнинг эзгу орзуси қўшнилари Озарбайжон ва Туркия билан тинч ва ҳамкорликда яшаётган гуллаб-яшнаган Арманистон эмас, балки турклардан орзиқиб кутилган “тарихий қасос”дир.
Диаспора агитаторлари Франциядаги муниципал арбоблар ва парламент аъзолари орасида айниқса кучли таъсирга эришдилар. Натижада, Сенат аъзолари узоқ муддатли можаро учун барча айбни озарбайжонлар зиммасига юклайди ва арманларни соф бегуноҳ қурбон сифатида кўрсатади. 15 ноябр куни Сенат ўз ҳукуматини мамлакатимизни халқаро миқёсда қоралаш ва санкциялар қўллашга чақиради. Бу ҳали ҳаммаси эмас: диаспора қирғийлари томонидан гижгижланган Сенат аъзолари Озарбайжон ва Арманистон ўртасидаги музокаралар жараёнига имконият бериш ўрнига Еревандан замонавий франсуз қуроллари берилишини талаб қилмоқда. Табиийки, бу реваншистлар қўлига ўтади ва кўп асрлик қон тўкилишига барҳам беришга интилаётган арман жамиятидаги кучларнинг мавқеини заифлаштиради.
Санкциялар таҳдиди ва Арманистоннинг навбатдаги ҳарбийлашувига дуч келган ҳолда, шаҳарларимизга қилинган ракета ҳужумларини эслаб, биз, мамлакатимизнинг оддий фуқаролари, Сенат ва франсуз халқи оддий озарбайжонларнинг овозини эшитиши керак, деган қарорга келдик. 11 октябр куни бутун франсуз петиция веб-сайтида биз Озарбайжон халқи номидан Сенат ва Франсия халқига Мурожаатномани жойлаштирдик. Бу мурожаат франтсузларнинг бирёқлама позициясига норозилик билдиради, оғриқ ва йўқотиш туйғуларимизни тасвирлайди ва музокаралар жараёнига имконият беришга чақиради.
Дастлабки икки ҳафтада деярли 50 000 киши Петицияни ёқлаб овоз берди. Бундан ташқари, нафақат Озарбайжон аҳолиси, балки Эрон, Россия, Қозоғистондаги озарбайжонлар ҳам овоз беришади. Боку, Москва ва Остонада биз ҳамфикрларимиз билан Франсия элчихоналари олдида петицияни қўллаб-қувватлаб акциялар ўтказдик. Ижтимоий тармоқлардаги ўнлаб блоггерлар ва жамоалар унинг фойдасига чиқишди, халқаро ва франтсуз веб-сайтларида мақолалар чоп этилди.
15-ноябрга қадар, яъни Сенатда Озарбайжонга қарши резолюция бўйича овоз бериш кунигача биз Петицияга берилган овозлар сонини 100 мингга етказишга, ўз хабарларимизни имкон қадар жаҳон оммавий ахборот воситаларига етказишга интиламиз. . Агар Сенат аъзолари ҳамон шунчалик кўп одамни ва оммавий ахборот воситаларининг бундай кенг муносабатини эътиборсиз қолдириб, бирёқлама позициясидан ва Озарбайжонга қарши санкциялар қўллаш режаларидан воз кечмаса, Франсия фуқаролик жамияти ҳақида ҳатто дудуқланишга ҳам маънавий ҳуқуқини йўқотади. ва оммавий ахборот воситаларининг демократия учун аҳамияти.
Агар биз Сенат позициясига қисман бўлсада таъсир ўтказа олсак, бу барча туркий халқлар учун ташқаридан босим уринишларига қарши курашишда энг қимматли тажрибага айланади. Лекин бу бизнинг ташаббусимиз ўзбек халқи учун муҳим бўлганининг ягона сабаби эмас. Камида иккита бошқа сабаб бор:
1) Давлатларимиз раҳбарлари Туркия, Қозоғистон ва Қирғизистон президентлари иштирокида сўнгги йилларда туркий консолидацияни мустаҳкамлаш йўлидан боришди. Уч йил давомида туркий давлатларнинг тўртта саммити ўтказилган бўлса, навбатдагиси 11 ноябр куни Самарқандда бўлиб ўтади. Ўша йили Қўқон туризм пойтахти, Хива эса туркий дунёнинг маданий пойтахти деб эълон қилинди. Айни дамда ҳамжиҳатлигимиз, ҳамжиҳатлигимиз ва ўзаро ёрдамимизни давлат раҳбарлари даражасида эмас, балки халқлар даражасида намоён этиш учун ноёб имконият юзага келди.
2) Агар биз 15-ноябрда муваффақияцизликка учрасак, олти ой ёки бир йил ичида сиз худди шундай вазиятга тушиб қолиш хавфини туғдирасиз. Нега биз шундай деб ўйлаймиз? Ҳаммаси оддий: биз Франсиянинг марказий оммавий ахборот воситаларининг жорий йил учун мамлакатингиз ҳақидаги материалларини кўриб чиқдик. “Ўтган йили қайта сайланган президент мамлакатда авторитар тузумни сақлаб қолишда айбланмоқда”, деб ёзди Франсиянинг етакчи ахборот сайтларидан бири Ле Монде 3 июл куни. “Ғарб сармоядорларини ушлаб қолиш учун улар жуда қонли кўринишни хоҳламайдилар”, деб огоҳлантирди учинчи ўриндаги франтсуз янгиликлар сайти Оуест-Франcе 7 июл куни. Шу билан бирга муаллифлар Қорақалпоғистонда “ҳукуматга қаршилик кўрсатадиган ҳақиқий раҳбарлар йўқ” ва мустақилликка эришганидан шикоят қилган. “Ўзбекистондаги сўнгги воқеалар Владимир Путинга яқин авторитар режимлар тарғиботи натижасида яратилган барқарорлик имиджига хизмат қилмаяпти”, деб таъкидлади Франсия радиоси 8 июл куни. Франсиянинг етакчи ахборот сайти Ле Фигаро 1 август куни “Ўзбекистон… авторитар режим томонидан бошқарилади”, деб таъкидлади. Мамлакатингиз ҳақидаги бундай идрок билан, эҳтимол, Озарбайжонга қарши санкциялар киритилгандан сўнг, Франция Сенати сизни навбатдаги нишон сифатида танлайди.
Юқоридагиларнинг барчасини сарҳисоб қилар эканмиз, сиз, ўзбек биродарлар, қўллаб-қувватлашингизни сўраймиз. Бизнинг петициямиз учун овоз беринг! Ўз фикр-мулоҳазаларингизни унинг остида — ўзбек, рус ёки бошқа тилларда қолдиринг. Ҳар бирингизга икки ёки уч дақиқадан кўпроқ вақт керак бўлмайди. Лекин охир-оқибат, биз Европага пантуркистик бирликни намойиш қиламиз ва эртага сиз учун фойдали бўлиши мумкин бўлган самарали ўзаро ёрдам механизмини ўрнатамиз.
MUROJAATNING O‘ZBEK TILIDA TO‘LIQ MATNI
Тез ва осон овоз бериш бўйича кўрсатмалар учун ушбу ҳаволага ўтинг
- Кубра Алакбарова, 52 ёш — Ганжа
- Айнур Алиева, 29 ёш — Ганжа
- Раҳманзода Фарман, 27 ёш — Ланкаран
- Эмирсултанов Эмирсултон, 42 ёш — Сумгайит
- Назурова Рубоба, 58 ёш — Боку
- Алиева Улфат, 29 ёш — Боку
- Тағиев Сулаймон, 31 ёш — Собиробод
- Яралиева Санабар, 23 ёш — Боку
- Оғаева Сайиднура, 36 ёш — Собиробод
- Маммадризаева Элмира, 49 ёш — Ҳусса
Комментариев нет